Er is al geruime tijd veel te doen over de belastingheffing in box 3. In een eerdere nieuwsbrief hebben we beschreven wat de toekomstige plannen omtrent box 3 vanaf 2027 zijn. In dit artikel gaan we terug naar het heden en gaan we in op de uitspraak van de Hoge Raad van 6 juni 2024.

Toen heeft de Hoge Raad namelijk een belangrijke uitspraak gedaan over de belastingheffing in box 3, wat aanzienlijke gevolgen kan hebben voor belastingplichtigen. Deze uitspraak volgt op het zogenaamde ‘Kerstarrest’ van 24 december 2021, waarin de Hoge Raad oordeelde dat het forfaitaire rendement in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) als het hoger is dan het werkelijk behaalde rendement.

Wat heeft de Hoge Raad precies beslist?

Toetsing van de Wet rechtsherstel box 3 De Hoge Raad heeft geoordeeld dat het huidige rechtsherstelsysteem (het huidige, tijdelijke systeem tot 2027) niet volledig voldoet aan de eisen van het EVRM. Dit geldt vooral voor belastingplichtigen met overige bezittingen. Terwijl de forfaitaire berekening voor banktegoeden meestal het werkelijke rendement benadert, blijft het forfaitaire rendement voor overige bezittingen problematisch. Vooral voor defensieve beleggingen is dit vaak veel te hoog gebleken. Hieruit volgt dat succesvolle beleggers soms te weinig belasting betalen, terwijl defensieve beleggers vaak te veel belasting betalen.
Vaststelling werkelijk rendement De Hoge Raad heeft in haar arrest duidelijke regels geformuleerd voor het bepalen van het werkelijk behaalde rendement:
- het volledige vermogen in box 3 moet worden meegenomen, inclusief banktegoeden;
- het werkelijk behaalde rendement wordt berekend over het hele jaar, niet alleen over het vermogen op 1 januari;
- alle reguliere inkomsten (rente, huur, dividend) en zowel gerealiseerde als ongerealiseerde waardeveranderingen worden meegenomen (dus ook tussentijdse waardestijgingen of waardedalingen van onroerend goed etc.).
- kosten mogen niet worden afgetrokken, behalve rentekosten van schulden die tot het box 3-vermogen behoren;
- de belastingplichtige moet zelf bewijzen dat het werkelijk behaalde rendement lager is dan het forfaitaire rendement.
Geen rentevergoeding bij teruggaaf De Hoge Raad heeft bepaald dat belastingplichtigen geen recht hebben op een rentevergoeding bij teruggaaf door rechtsherstel, tenzij de wettelijke rente hoger is dan het bedrag van de belastingvermindering.

De gevolgen van deze uitspraak

Deze uitspraak heeft grote budgettaire gevolgen voor de overheid. Het vereist bijvoorbeeld aanpassingen in de belastingaanslagen voor belastingjaren vanaf 2017. De Belastingdienst heeft het opleggen van definitieve aanslagen 2021 en 2022 al aangehouden voor situaties met overige bezittingen. Voor belastingjaar 2023 zullen deze aanslagen ook worden aangehouden.

Ook voor jou zal deze uitspraak naar alle waarschijnlijkheid gevolgen hebben. Niet alleen is de bewijslast bij de belastingplichtigen neergelegd. Het grootste verschil met het huidige systeem is dat de Hoge Raad heeft bepaald dat tussentijdse waardeveranderingen zullen moeten worden meegenomen. In het huidige systeem zijn deze waardeveranderingen vrijgesteld!

Hoe nu verder?

De staatssecretaris van Financiën heeft aangegeven de gevolgen van deze uitspraak te onderzoeken en verwacht hier ongeveer acht weken voor nodig te hebben. Daarna zal duidelijk worden welke stappen er genomen worden om het box 3-stelsel aan te passen. In de tussentijd hoef je zelf niets te doen; je ontvangt bericht van de Belastingdienst als er meer duidelijkheid is.

Deze uitspraak is een stap in de richting van een eerlijker belastingstelsel, waarin alleen het werkelijk behaalde rendement wordt belast. Dit zorgt ervoor dat de belastingdruk eerlijker wordt verdeeld en sluit beter aan bij de realiteit van jouw investeringen. Toch kan dit ook minder positief uitpakken, zoals hierboven beschreven met betrekking tot de tussentijdse waardeveranderingen van je vermogen.

Blijf op de hoogte

Het is zaak om de komende tijd goed op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen. De makkelijkste manier is via onze nieuwsbrief of door ons te volgen op LinkedIn. Daarnaast staat er altijd een planner van Planners van Waarde voor je klaar om je integraal te adviseren over jouw vermogen. Daarbij kan fiscaliteit een belangrijke rol spelen, maar ook je persoonlijke wensen en doelen zijn belangrijke uitgangspunten voor ons.

Tips i.v.m. werkelijk rendement

Overweeg een beroep te doen op de 6 juni-arresten als je vermoedt dat je werkelijke rendement lager is dan het forfaitaire rendement.
Begin alvast met het verzamelen van bewijsstukken om jouw werkelijk behaalde rendement aan te tonen.

3 juli 2024